Hassas Döküm

Ulaşılmak istenen kaliteyi ortaya çıkaran hassas döküm, üretimi zor olan parçaların dökülmesini sağlar. Prototip çalışmalarını ve seri üretimi hızlandıran çözüm kaynaklarından biri olur. Pürüzsüz yüzeye sahip parçalar, bu yöntemle minimum işleme maliyeti ile elde edilebilir.

Hassas Döküm Nedir?

Hassas döküm, mum malzemenin seramik ile kaplandıktan sonra ısıtılıp kalıptan çıkarılması ve eriyik metalin kalıba dökülmesi işlemidir. Bu yöntem ile küçük ve dökümü zor olan parçalar üretilir. Çelik alaşımlar, alüminyum, paslanmaz çelik gibi pek çok metalin üretimi hassas döküm ile yapılabilir.

Kısaca Hassas Dökümün Özellikleri

• Tasarımda ve alaşım seçiminde serbestlik tanır,
• Yüksek ölçü hassasiyeti ile ayrıntılı kısımların iyi kalitede elde edilmesini sağlar,
• Uygulama şekli ve kalıp malzemesi sayesinde yüksek kalitede pürüzsüz yüzeyler sağlar,
• Çok düşük ağırlık ve boyutlarda parçalar için kullanılabilir,
• Sonradan talaş kaldırma işlemi ve ısıl işlem uygulanamayacak parçaların dökülmesini sağlar,
• Mum modelleri birleştirme imkânı sunar.

Hassas Dökümün Aşamaları Nelerdir?

Hassas döküm için öncelikle parçanın mum gibi bir malzeme ile modellemesi yapılır. Bu işlemde döküm sonrasında büzülme düşünülerek model büyük hazırlanabilir. Parçaya ağırlık ve boyut olarak benzeyen modellerle model ağacı oluşturulur. Burada ince ve kalın modellerin aynı ağaca yerleştirilmemesine dikkat etmek gerekir.

Ağaca tutturulan salkım modeller, refrakter kaplama işlemi için seramik çamuruna daldırılır. Salkımların üzeri seramik tozla kaplanarak bir kabuk elde edilir. Bu kabuk kuruduktan sonra mum boşaltılır, parça fırınlanır ve mum eritilerek model dışarı alınır. Modelin bazı bölümlerinin erimediği durumlarda boşluklara eriyik metal dökülür. Kabuk kırma aşamasında ise metal katılaştıktan sonra seramik kırılır ve parça dışarı çıkarılır. Son aşamada yüzey temizleme, parlatma ve taşlama işlemi yapılır. Parçalar, kalite testlerinden geçirildikten sonra kullanıma hazır hale gelir.

Hassas Dökümün Avantajları

Hassas dökümün avantajlarının başında kompleks yapıda olan küçük parçalar üzerinde işlem yapılabilmesi gelir. İşlemenin oldukça güç olduğu malzemeler, bu yöntemle dökülebilir. Üst düzey yüzey kalitesi sağlanırken boyut hassasiyeti artırılır. İşlem sırasında tek parça kalıp kullanıldığı için dökümden sonra ürün üzerinde iz kalmaz. Çok kısa sürede fazla miktarda döküm yapılabilir. Hassas döküm, maliyetleri de azaltan bir yöntemdir. Ürünlerin tek parça halinde dökülmesi sayesinde makine operasyonları, kaynak ve montaj maliyetleri en az indirilir. Mum kalıp malzemelerinin sonraki işlemlerde tekrar kullanılması da sağlanan avantajlar arasında bulunur.

Hassas Dökümün Tarihi

Hassas dökümün tarihi MÖ 3000’li yıllara, Mısır ve Çin’e kadar dayanır. Ancak 19. yüzyılın ilk yarısında dişçilik ve kuyumculukta ticari olarak kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Dişçilikte dolgu malzemesi olarak ve protez yapımında kullanılırken kuyumculukta ise takı üretiminde kullanılır.

Hassas Dökümün Kullanıldığı Alanlar

Hassas döküm tekniği, üretimde metal parçalara ihtiyaç duyulan her sektörde tercih edilebilir. Tabanca ve tüfek gibi silahlar, elektronik aletler, mikrodalga fırın gibi elektrikli aletler, pompa ve vana, tekstil makineleri, jet motorları, kombi petek ve gaz türbinlerinin parçaları için hassas döküm yöntemi kullanılabilir.

Hassas Dökümün Çeşitleri Nelerdir?

Hassas döküm dereceli ve seramik kabuklu olmak üzere ikiye ayrılır. İki yöntemde de öncelikle mum model hazırlandıktan sonra mum belirli bir sıcaklıkta eritilir ve dışarı alınır. Dereceli hassas döküm, demir esaslı olan ve olmayan alaşımlar için farklı biçimde uygulanır. Demir dışı alaşımlarda kullanılan alçının diğerlerinde refrakter malzemesi olarak kullanımı uygun değildir. Demir esaslı alaşımlarda ise ön kalıp yapılması gerekir.

Seramik kabuklu hassas döküm, en çok çelik ve karbon alaşımları ve paslanmaz çelik dökümlerinde kullanılır. Önemli olan metalin 1100°C üzeri ısıl işleme direnç göstermesidir. Mum, hemen sertleşen seramik tozu çamuruna daldırılır. Refrakter, püskürtme yöntemi ile ıslanan yüzeye yapıştırılır. Bu ince kabuk 5-15 mm kalınlığa ulaşana kadar işleme 6-7 kez devam edilir. Bu ön kaplama işleminin amacı, pürüzsüz bir yüzey elde etmektir. Son aşamada kalıp ısıtılır ve döküme hazır olur.

Kum Döküm ve Hassas Döküm Farkları Nelerdir?

Hassas döküm ve kum döküm farklarının başında parçaların boyutları ve ağırlıkları gelir. Hassas döküm çok küçük ve karmaşık parçaların dökümü için kullanılırken kum döküm çok büyük parçaların kalıpları için kullanılabilir. Kalıptan çıkarılan parçanın yüzeyi hassas dökümde pürüzsüzken kum dökümde ayırma çizgisi için ikinci bir işleme ihtiyaç duyulabilir. Bu döküm yöntemlerinin üretim aşamaları da değişir. Hassas dökümde kalıplar sıvı bulamaçla oluşturulur; bu sayede karmaşık şekiller elde edilebilir. Kum dökümde ise kum sıkıştırılarak parça biçimlendirilir.

Hassas Döküm ile Hangi Parçaların Dökümünü Yapıyoruz?

Gedik Döküm tarafından dökülen metal türleri şu şekilde sıralanabilir:

• Pik
• Duplex paslanmaz çelik
• Kalay bronzlar
• Sfero
• Alüminyum bronzlar
• Çelik
• Bakır alaşımları
• Paslanmaz çelik
• Yüksek kromlu dökme demir

Gedik Döküm Olarak Hassas Dökümde Hizmet Verdiğimiz Alanlar

Gedik Döküm, aşağıdaki alanlarda hizmet verir:

• Otomotiv sektörü
• Tarım makineleri
• Tekstil sektörü
• Savunma sanayii
• Enerji sektörü
• Medikal sektörü
• Madencilik
• İnşaat sektörü
• Proses endüstrisi
• Makine sektörü
• Gemi inşası
• Kimya sektörü
• Pompa ve vana sektörü
• Elektrik enerjisi ekipmanları
• Ateşli silahlar

Gedik Döküm ve Hassas Döküm

Gedik Döküm, hassas döküm firması olarak ileri döküm teknolojileri ile hizmet verir. Deneyimli ve yüksek nitelikli mühendisler tarafından modern üretim teknikleri ve kalite kontrol ekipmanları ile döküm yapılır. Parça tasarım aşamasından sonra 3D çizim ve simülasyon çözümleri sunularak üretim aşamasının kontrolü sağlanır. Hendek/Sakarya’da hassas döküm fabrikasının 6.000 m²’lik alanında bulunan yaş kum hattında 1 kg’dan 35 kg’a kadar, reçineli hattında ise 5 kg’dan 2500 kg’a kadar ağırlıkta parçaların dökümünü gerçekleştirir. Bununla birlikte hassas döküm prosesi ile 100 gr’dan 45 kg’a kadar olan parçaların üretimi yapılabilir. Her türlü metal üzerinde işlem yapılabildiği için ihtiyaçlara doğru şekilde yanıt verir ve müşterilerinin çözüm ortağı olur.

Hassas Döküm ve Diğer Döküm Çeşitlerine Bakış

Kapasite